Tez tarama nedir? Yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin tez yazma sürecinde en önemli ve kritik aşamalarından biridir. Tez yazma kadar tez taramanın da nasıl yapıldığı, pek çok öğrenci tarafından merak edilmektedir. Hazırlanan tez metninin, her bölümünün tarama yapılarak, yazma sürecine devam edilmesi gerekmektedir.
Tez taraması genellikle online platformlar üzerinden gerçekleştirilen bir işlemdir. İnternet üzerinden yayımlanan dergiler, makaleler ve diğer tüm metinlerde tez taraması yapılabilmektedir. Akademik tez taraması için kullanılabilecek pek çok platform bulunmaktadır.
Kaynak taramalarının çok daha detaylı bir şekilde yapıldığı platformlar, tez tarama için tercih edilebilecek en güvenilir yerlerdir. YÖK aracılığı ile ulaşabileceğiniz Ulusal Tez Merkezi, tez taraması için pek çok kişi tarafından tercih edilmektedir. Sistem üzerinden yapılacak olan tarama ve tez aramaları sayesinde tez konunuz ile ilgili aradığınız tüm bilgilere ve metinlere kolaylıkla erişim sağlayabilirsiniz.
YÖK Tez Tarama Merkezi
Tez tarama nedir ve nasıl yapılır soruları, tez yazma sürecinde olan tüm öğrencileri yakından ilgilendirmektedir. Yükseköğretim Kurulu, tez yazan öğrencileri ve tez araştırmacıları için çok kapsamlı bir tez merkezi oluşturmuştur.
Tez yazarken pek çok makale, metin ve kaynak ihtiyacınız olacaktır. Referans göstereceğiniz kaynaklara birincil elde ulaşmak için, YÖK tez tarama merkezini kullanabilirsiniz. Binlerce öğrencinin yararlandığı merkezden, binlerce konu hakkında yazılmış olan metin ve kaynaklara erişim sağlayabilirsiniz. Araştırma yapacağınız tezin konusunu, adını veya izin durumu gibi özellikleri kullanarak, istediğiniz şekilde aramanızı gerçekleştirebilirsiniz.
Tez yazarken istediğiniz bilgilere, herhangi bir ücret veya üyelik gerektirmeden hızlıca ulaşabilirsiniz. YÖK Ulusal Tez Merkezi üzerinden, tüm tezlere erişimde bazen sorunlar yaşanabilmektedir. Aramak veya araştırma yapmak istediğiniz tezin mutlak erişime açık olması gerekmektedir. Eğer erişime kapalı olan bir tez araştırması içerisinde iseniz; tez yazarına ulaşarak, erişim için izin almanız gerekmektedir.
Yazmış olduğunuz tezinizi de sisteme yükleyebilir ve erişim izni vererek, diğer öğrencilerin ve araştırmacıların yararlanmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için sistem üzerinden Tez Yayımlama İzin Belgesi’ni doldurmanız yeterli olacaktır.
Sisteme girebilmek ve tez taraması yapmak için, e-devlet üzerinden giriş yapabilirsiniz. E-devlet sistemi dışında YÖK Tez Tarama sistemine herhangi bir şekilde erişim izni verilmemektedir. Ancak e-devlet üzerinden sistem girdiğiniz için, ek bir üyelik işlemine gerek duyulmamaktadır. Giriş yaparak sisteme girdikten sonra, dilediğiniz tez konusu veya yazarı üzerinden tez taraması işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.
Tez Tarama Sitesinde Arama Nasıl Yapılır?
YÖK Tez Tarama Merkezi üzerinden, bölümünüz veya tez konunuz ile ilgili aradığınız tüm tezlere ulaşabilirsiniz. Ancak aramanızı daha kısa sürede tamamlamak ve ihtiyacınız olan bilgilere doğru şekilde ulaşmak için, arama yaparken bazı noktalara dikkat etmeniz gerekmektedir.
Gerekli filtreleri kullanarak, aradığınız teze hemen ulaşabilirsiniz. Genel bir tez taraması yaptığınızda, pek çok sonuç ile karşılaşabilirsiniz. Sonuçları tek tek incelemek sizlere büyük bir vakit kaybı oluşturacaktır. Sistem içerisinde şu adımları takip ederek, ihtiyacınız olan teze daha kısa sürede erişim sağlayabilirsiniz:
- Tez taraması yapmak için öncelikli olarak, hangi üniversite için arama yapmak istediğinizi belirtmeniz gerekmektedir. Eğer belirli bir üniversiteye ait olan tezlere ulaşmak istiyorsanız ilk olarak, üniversitenin adını sisteme girmelisiniz.
- Üniversite filtresinin ardından tez taraması için enstitü için de bir sınırlama tercih etmelisiniz. Tez taraması için hangi enstitüyü aramak istiyorsanız, buna göre bir arama gerçekleştirmelisiniz.
- Anabilim dalı seçimi ile aramanızı biraz daha daraltabilirsiniz. Bilim dalı ve konu seçimi ile aradığınız tez konusuna en uygun tez örnekleri listesi önünüze gelecektir.
- Aradığınız tez konusunun doktora, yüksek lisans veya tıpta uzmanlık alanlarından hangisine ait olmasını istiyorsanız, buna uygun bir seçim yapmalısınız. Yayınlanmış olan tezlerin erişime açık olması da bu aşamada oldukça önemlidir. Yayınlanmış olan her tezin içeriğine ulaşamayabilirsiniz. İzin durumu filtresini kullanarak, erişime açık olan ve aradığınız özelliklere uygun tezlere ulaşabilirsiniz.
- Dil ve bölüm seçimi ile birlikte yıl ve özet gibi daha detaylı özelliklere göre de filtreleme yapabilirsiniz. Sistem içerisinde sadece Türkçe tez çalışmaları değil, İngilizce tezler de erişime açık olarak bulunmaktadır.
- Tez numarası, tez yazarı veya tez danışmanı gibi diğer bilgileri biliyorsanız yine aradığınız kaynak için ilgili yerleri doldurabilirsiniz. Gelişmiş bir tez taraması yaparak, konunuz ile ilgili en doğru tez çalışmasına kısa sürede ulaşabilirsiniz.
- Anahtar kelimeler, içermesini veya içermemesini istediğiniz kelimeler gibi detaylı arama seçenekleri sayesinde, aradığınız kaynağa doğru şekilde erişim sağlayabilirsiniz.
Tez taraması yaparken izinli olmayan tezlere ulaşmanız da gerekebilmektedir. Yazar tarafından izin verilmeyen tezler, tez taraması yapan öğrencilerin en sık yaşadığı sorunlardan biridir. Ancak bu tür bir durum ile karşı karşıya kalırsanız hemen tez izin formunu doldurarak sisteme gönderebilirsiniz. Tez yazarının izin vermesi ile birlikte tez içeriğine ve tüm metinlere erişebilir ve PDF dosyasına ulaşabilirsiniz.
Tez Tarama Neden Önemlidir?
Tez tarama, tez konusunun daha kapsamlı bir şekilde araştırılması ve değerlendirilmesi açıısndan büyük önem taşımaktadır. Yazılacak olan tezin arşivlenmiş olan diğer tezler ile kıyaslanması ve daha önce benzer bir konu ile ilgili tez yazılıp yazılmadığının kontrol edilmesi için tarama yapılmaktadır.
Tezlerin incelenmesi aşamasında da araştırmacılar tez taraması yapabilmektedir. Diğer makale ve metinler ile kıyaslama yapılarak, yazılacak veya yazılmış olan tez konusu hakkında fikir sahibi olmaktadırlar. Tez yazan ve akademik çalışmalara devam eden kişiler, çalışmalarının korunması açısından tez tarama sistemine çalışmalarını eklemektedir.
Çeşitli tez tarama programları kullanılarak, binlerce teze erişim sağlanabilir. Ancak tezin ve çalışmanın korunması açısından bu programlara dahil edilmesi gerekmektedir. Tez taraması yapan öğrenciler ve araştırmalarca daha özgün ve kapsamlı içerik ve metinlere ulaşarak, istedikleri karşılaştırmayı yapabilmektedirler.
